ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ Β

Βαλεριάνα

Περιγραφή : Ανήκει στην οικογένεια των Βαλεριανιδών Η βαλεριάνα είναι φυτό με ρίζωμα πολυετές που μένει ζωντανό όταν ξεραίνονται οι βλαστοί και τα φύλλα. Το ύψος της κυμαίνεται από 40 εκατοστά έως 2 μέτρα. Έχει φύλλα σύνθετα πτεροειδή και τα άνθη της είναι μικρά άσπρα ή ρόδινα που σχηματίζουν πυκνές ταξιανθίες.
Προτιμά τα υγρά και ψυχρά κλίματα και είναι αυτοφυές σε κάποιες περιοχές της Ελλάδος. Ανθίζει το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο.  Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε την ρίζα του φυτού, αλλά και τα ξεραμένα φύλλα που με αυτά φτιάχνουμε τσάι. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Συνιστάται για την αρθρίτιδα, την κολίτιδα, τη διάρροια, τον πονοκέφαλο και την υπέρταση, το σύνδρομο του ευερέσθιτου εντέρου, την εμμηνόπαυση, την ψωρίαση, τους ρευματισμούς, τη νευρική υπερένταση, τον πονόδοντο, την ισχιαλγία, τους πόνους περιόδου. Η βαλεριάνα έχει χρησιμοποιηθεί για υστερικές καταστάσεις, υπερδιέγερση, αϋπνία, ημικρανία, κράμπες, κολικούς του εντέρου, ρευματικούς πόνους, δυσμηνόρροια, νευρικές καταστάσεις. Οι κύριες χρήσεις της είναι για ηρεμιστικούς και υπνωτικούς λόγους, ενώ χρησιμοποιείται παράλληλα σαν αντισπασμωδικό και ηρεμιστικό. Προτείνεται επίσης για ανησυχία και νευρολογικές διαταραχές του ύπνου. Η βαλεριάνα χρησιμοποιείται σαν ηρεμιστικό ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας σε περιπτώσεις υπερέντασης. Χρήση: Σαν ήπιο κατευναστικό, η βαλεριάνα πρέπει να λαμβάνεται 30-45 λεπτά πριν τον ύπνο. Με τη μορφή αφεψήματος ξηρής ρίζας, σε δοσολογία 1-2γραμ. ανά φλιτζάνι, προσέχοντας την υπερβολική θέρμανση γιατί είναι πολύ πτητική. Πρέπει να προστατεύεται από το φώς. Με το αφέψημά της επίσης γίνονται μπάνια κατά των σπασμών των νεογέννητων βρεφών. Αποφεύγετε τις μεγάλες δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Βαλεριανή
Η βαλεριανή, μέλος της οικογένειας Valerianaceae, χρησιμοποιείται ευρέως για να θεραπεύσει την αϋπνία και την ανησυχία. Καλύτερα αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί σε όσους δεν κοιμούνται καλά. Χρησιμοποιούμενα μέρη : ρίζα, εκχύλισμα (ως παρασκεύασμα). Δράση : -κατά της αϋπνίας! -κατά της ανησυχίας -υπάρχουν ικανοποιητικά στοιχεία κατά της χρήσης της για την καταστολή. Δοσολογία : Τα προιόντα βαλεριανής προτυποποιούνται ως προς το βαλερινικό ή το βαλερικό οξύ. -Εκχύλισμα - 400-900 mg υδατικού ή υδατικού-αιθανολικού εκχυλίσματος (αντίστοιχο με 1,5-3 g βοτάνου), 30 με 60 λεπτά πριν τον ύπνο. - 100 mg υδατικού ή υδατικού-αιθανολικού εκχυλίσματος πριν από μια αγχογόνο κατάσταση -τσάι - 1,5-3 g ρίζας εμποτισμένης για 5-10 λεπτά σε 150 ml βρασμένου νερού. Πιθανές παρενέργειες : πονοκέφαλος, διέγερση, στομαχική διαταραχή, ανησυχία, ζάλη, υποθερμία, αϋπνία (μπορεί να παρατηρηθεί με χρήση μεγαλύτερη από δυο έως τέσσερις μήνες), μειωμένη συγκέντρωση, καταστολή, συμπτώματα μέθης. Σημείωση: τα συμπτώματα στέρησης της βαλεριανής περιλαμβάνουν σύγχυση και ταχυκαρδία και μπορεί να προκληθούν με την απότομη διακοπή της χρήσης της. Υπάρχουν επιστημονικα στοιχεία υπέρ της χρήσης της.

Βάλσαμο

Περιγραφή: Υπάρχουν περίπου 300 είδη του φυτού αυτού και στην Κρήτη συναντούμε 9 από αυτά, από τα οποία τα 5 είναι ενδημικά. Είναι θάμνος αειθαλής, λείος, πολύκλαδος που φτάνει σε ύψος τα 30 -60 εκατοστά. Στέλεχος όρθιο με μικρά επιμήκη φύλλα που έχουν πολλά διαφανή στίγματα. Αν τρίψουμε τα άνθη του, αναδίδεται μία δυνατή μυρουδιά ρητίνης. Τα άνθη του είναι χρυσοκίτρινα. Ανθίζει από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται όλα τα αέρια μέρη του φυτού. Πολύ γνωστό είναι το βαλσαμέλαιο που παρασκευάζεται από τις ανθοφόρες κορυφές του βοτάνου. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Το βάλσαμο είναι ένα αρωματικό φυτό με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Είναι διεγερτικό και ιδιαίτερα τονωτικό και χρησιμοποιείται πολύ από καταθλιπτικά άτομα διότι προσδίδει ανακούφιση, δημιουργεί θετικά αισθήματα και βελτιώνει τον ύπνο.  Η δράση του είναι αντιφλεγμονώδης, στυπτική, επουλωτική και ηρεμιστική. Το βάλσαμο όταν ληφθεί εσωτερικά έχει ηρεμιστική και αναλγητική δράση. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία της νευραλγίας, της ανησυχίας, της έντασης και παρόμοιων προβλημάτων. Θεωρείται κατάλληλο βότανο για τις αλλαγές της εμμηνόπαυσης ή το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο που οδηγούν σε ευερεθιστότητα και ανησυχία. Καταπραΰνει τη συνδετικίτιδα, την ισχιαλγία και τους ρευματικούς πόνους. Εξωτερικά είναι ένα πολύτιμο επουλωτικό και αντιφλεγμονώδες βότανο. Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό σε προβλήματα φλεγμονών του δέρματος , των μυών και του συνδετικού ιστού, για ηλιακά εγκαύματα. Είναι επίσης πολύ καλό διουρητικό και συνίσταται για τη χώνεψη και γενικότερα την δυσπεψία. Χρήση: Για εσωτερική χρήση, λαμβάνεται σαν αφέψημα συνήθως ένα κουταλάκι του γλυκού ξερά τριμμένα φύλλα και άνθη σε μία κούπα καυτό νερό για 10-15 λεπτά. Εξωτερικά χρησιμοποιείται αφού εγχυλισθεί το φρέσκο φυτό σε ελαιόλαδο για πολλές ημέρες (40 έως 50) σαν άριστο επουλωτικό σε πληγές και εγκαύματα πρώτου βαθμού.

Βασιλικός.

Περιγραφή: Ο βασιλικός είναι αρωματικό ετήσιο, ποώδες φυτό της οικογένειας των Χειλανθών και της τάξης των σωληνανθών. Η καταγωγή του είναι από την Ινδία και το Ιράν και σήμερα καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Τα φύλλα του είναι ωοειδή, μυτερά, ακέραια ή οδοντωτά, πράσινα, έντονα ή σκούρα σε ορισμένες ποικιλίες. Τα άνθη του είναι μικρά και λευκά ή λευκορόδινα. Θεραπευτικές Ιδιότητες: Οι ιδιότητές του είναι πολλές. Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, βοηθά στην πέψη ως ένα άλλο είδος σόδας και καταπραΰνει τα έντερα στις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους, ενισχύει τη μνήμη, είναι διουρητικό,  η κατανάλωση των φύλλων βοηθάει στην αύξηση του μητρικού γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες, καταπραΰνουν τις παθήσεις της χρόνιας ρινίτιδας και ιγμορίτιδας, συνιστάται για περιπτώσεις ναυτίας αλλά και για τις ναυτίες εγκυμοσύνης, βοηθάει στις περιπτώσεις στοματίτιδας και επιχείλιου έρπητα, είναι ιδανικός για κρυολογήματα, καταρροές και βήχα, φλεγμονές των αυτιών, μειώνει τις ρυτίδες αμυγδαλίτιδες και φαρυγγίτιδες. Χρησιμοποιείται επίσης εξωτερικά για την ανακούφιση του ερεθισμού από τσιμπήματα εντόμων, καθώς έχει μία ήπια αντιισταμινική δράση. Χρήση: Εκτός από εξαιρετικό αρωματικό σε φαγητά, σαλάτες κτλ, χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται αποξηραμένα ευχάριστα ως αφέψημα. Το τσάι που φτιάχνεται από τα φύλλα του βασιλικού είναι ιδανικό. Ο χυμός που βγαίνει από τα φύλλα σε συμπυκνωμένη μορφή χρησιμοποιείται σε σταγόνες για ανακούφιση, ενώ αραιωμένος σε διάλυμα με νερό για γαργάρες. η προσθήκη του στο μπάνιο χαλαρώνει το σώμα μας.

Βήχιο

Περιγραφή: Ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων και το συναντούμε σε Ευρώπη και βόρειο Ασία. Είναι ένα πολυετές φυτό που έχει χοντρό ρίζωμα από το οποίο βγαίνουν την άνοιξη τριχωτοί ανθικοί βλαστοί, λεπιοειδείς, με ένα κεφάλι με κίτρινα γλωσσοειδή ανθίδια, αρσενικά στο κέντρο και θηλυκά στις άκρες. Βγαίνει σε δροσερά και υγρά αργιλοασβεστώδη εδάφη. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα άνθη και τα φύλλα. Τα άνθη συλλέγονται πριν ανοίξουν εντελώς (από τέλη Φεβρουαρίου έως τον Απρίλιο) ενώ τα φύλλα συλλέγονται Μάιο και Ιούνιο. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Το βήχιο κατέχει αποχρεμπτικές, αντιβηχικές, μαλακτικές και αντικαταρροικές και διουρητικές ιδιότητες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χρόνια ή οξεία βρογχίτιδα, ερεθιστικό βήχα, λαρυγγίτιδα,  κοκκύτη και άσθμα. Η καταπραϋντική αποχρεμπτική του δράση το κάνει χρήσιμο στα περισσότερα προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων μορφών εμφυσήματος. Σαν ήπιο διουρητικό έχει χρησιμοποιηθεί για την κυστίτιδα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά για δοθιήνες, αποστήματα και πυώδη έλκη, ακόμη και για αρθρικούς και ρευματικούς πόνους. Χρήση : Εκτός από ωμό φαγώσιμο, χρησιμοποιείται και ως έγχυμα σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό με 1-2 κουταλιές του τσαγιού ξηρά άνθη ή φύλλα και το αφήνουμε για 10 λεπτά. Τα φρέσκα χτυπημένα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξωτερικά.

Βελανιδιά 
Χρησιμοποιούμενα Μέρη : Αποξηραμένος ο φλοιός από τα νεαρά κλαδιά. Δράση : - Πονόλαιμο, Στοματικούς ερεθισμούς – Βράζουμε για 10 λεπτά 1 κουτάλι της σούπας σε 1 λίτρο νερό και κάνουμε γαργάρες. - Κολπικές πλύσεις – Παρασκευάζουμε το ίδιο αφέψημα και πλένουμε. - Εγκαύματα, Χιονίστρες, Αιμορροΐδες – Παρασκευάζουμε το ίδιο αφέψημα και πλένουμε την προβληματική περιοχή.

Black cohosh (τσιμιτσιφούγκα) 
Το black cohosh, μέλος της οικογένειας Ranunculaceae, είναι ένα δημοφιλές βότανο που ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο εάν και πώς δρα και δεν είναι πλήρως κατανοητές οι επιδράσεις του στους υποδοχείς των οιστρογόνων ή τα επίπεδα των ορμονών. Χρησιμοποιούμενα μέρη : Παρασκευάσματα, ρίζα. Δράση κατά των : Συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης (εξάψεις, εναλλαγές στη διάθεση, εφίδρωση, ταχυκαρδία, κολπική ξηρότητα), αρθραλγιών. Δοσολογία : Η δοσολογία βασίζεται στην ποσότητα της χημικής ουσίας 27-δεοξυακτεϊνης που περιέχεται στο συμπλήρωμα... -Δισκία - 20 ή 40 mg από τα δισκία Remifemin (περιέχουν υγρό εκχύλισμα 1-2 mg της προαναφερόμενης χημικής ουσίας) δύο φορές την ημέρα. -Υγρό εκχύλισμα - 40 σταγόνες ημερησίως. -Αποξηραμένη ρίζα - 40-200 mg ημερησίως έως τρεις φορές την ημέρα. -Βάμμα - 0,4-2 ml από βάμμα 60% αιθανόλης (1:10) την ημέρα (περιέχει αλκοόλ). Πιθανές παρενέργειες : -πονοκέφαλος, ζάλη, εφίδρωση, διαταραχές στην όραση, δυσκοιλιότητα, οστεοπόρωση, μειωμένη αρτηριακή πίεση, ναυτία, εμετός. Υπάρχουν  επιστημονικά στοιχεία υπέρ της χρήσης της.

Bladderwrack (fucus vesiculosus) 
Το bladderwrack είναι ένα καστανό φύκι της οικογένειας Fucaceae. Ένα άλλο φύκι, το Ascophyllum Nodosum συνδυάζεται συχνά με το bladderwrack στα παρασκευάσματα φαιοφυκών. Χρησιμοποιούμενα μέρη : -ολόκληρο το φύκι -εκχύλισμα αλκοόλης (ως παρασκεύασμα). Δράση κατά : του καρκίνου, του διαβήτη, της βρογχοκήλης, της παχυσαρκίας, επίσης έχει αντιβακτηριακή, αντιπηκτική και αντιοξειδωτική δράση. Δοσολογία : -Κάψουλες - 200-600 mg ημερησίως (εκχύλισμα αλκοόλης) -Υγρό εκχύλισμα αλκοόλης - 4-8 ml πριν τα γεύματα. -Ως δερματικό επίθεμα - πωλείται στο εμπόριο ως αδυνατιστικό προιόν, παρόλο που η χρήση του δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά. Σημείωση: Επειδή υπάρχει πιθανότητα για μόλυνση του bladderwrack από βαρεά μέταλλα, η πρόσληψή του θεωρείται πάντα δυνητικά ΜΗ ασφαλής. Πιθανές παρενέργειες : -επιδείνωση της ακμής, σιελόρροια, στομαχικές διαταραχές, αιμορραγία, τοξικότητα νεύρων, αυξημένα επίπεδα ασβεστίου, μαγνησίου, νατρίου, καλίου, μειωμένα επίπεδα σακχάρου, υπερθυρεοειδισμός (αυξημένη λειτουργία θυρεοειδούς αδένα). Δεν υπάρχουν ξεκαθαρα επιστημονικα στοιχεία για την χρήση του.

Boswellia Χρησιμοποιούμενα μέρη : ρετσίνι (Εκχυλίσματα ρητίνης). Δράση κατά : -του άσθματος, της νόσου του Crohn, της οστεοαρθρίτιδας, της ελκωτικής κολίτιδας, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, Δοσολογία : Τα προιόντα της Boswellia συνήθως προτυποποιούνται ώστε να περιέχουν 37,5% boswellic οξέων ανά δόση. Το ρετσίνι περιέχει συνήθως 30% boswellic οξέα. Τα εκχυλίσματα αλκοόλης περιέχουν 43% boswellic οξέα, ενώ κάποια παρασκευάσματα μπορεί να περιέχουν έως και 65% boswellic οξέα. Συνήθης δοσολογία - 200-1200 mg από το στόμα, τρεις φορές την ημέρα και έως 8 εβδομάδες. Πιθανές παρενέργειες : στομαχική διαταραχή, παλινδρόμηση γαστρικού οξέος, εξάνθημα, πόνος ή καούρα, ναυτία, διάρροια, διαταραχή επιπέδων χοληστερόλης, αυξημένη απώλεια αίματος κατά την έμμηνο ρύση, αποβολή κυήματος.
Υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία υπέρ της χρήσης της.

Βρωμελαϊνη Φυσικό ένζυμο που απαντάται στον ανανά και υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα, όσον αφορά την χρήση της στις φλεγμονώδεις καταστάσεις. Χρησιμοποιούμενα μέρη : Βρίσκεται στον ανανά. Δράση : Κατά της φλεγμονής, κατά της ιγμορίτιδας , κατά του καρκίνου, κατά της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, κατά της ανεπάρκειας πεπτικών ενζύμων / παγκρέατος, κατά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, κατά των μολύνσεων του ουροποιητικού συστήματος, συμπλήρωμα διατροφής.  Δοσολογία : Η βρωμελαΐνη μπορεί να προτυποποιηθεί σε μονάδες πήγματος γάλακτος (milk clotting units, MCU), μονάδες πεπτόμενης ζελατίνης (gelatin digesting units, GDU), μονάδες FIP ή μονάδες Rorer (RU) ανά γραμμάριο. Κάποιες πηγές συνιστούν ένα εύρος από 1200-2000 MCU ανά γραμμάριο. -Δισκία -  120-240 mg από δισκία συμπυκνωμένης βρωμελαΐνης την ημέρα (Traumanase ή Ananase 2500 RU/ mg) σε τρεις ή τέσσερι,ς δόσεις μέχρι μία εβδομάδα για τη θεραπεία φλεγμονών, ή 80-320 mg (200-800 μονά-δες FIP) δύο με τρεις φορές την ημέρα, ή 500-1000 mg βρωμελαΐνης τρεις φορές την ημέρα (πολλοί κατασκευαστές διαθέτουν προϊόντα προτυποποιημένα στα 2000 GDU σε δισκία των 500 mg). -Αλοιφή - Αλοιφή που περιέχει 35% βρωμελαίνη διαλυμένη σε έλαιο έχει χρησιμοποιηθεί για τον καθαρισμό τραυμάτων. Πιθανές παρενέργειες : στομαχική διαταραχή, πρήξιμο στον λαιμό, δύσπνοια, διάρροια, ναυτία, εμετός, ερεθισμός βλεννογόνων, αιμορραγία μήτρας, υπνηλία, καταστολή. Υπάρχουν  επιστημονικά στοιχεία υπέρ της χρήσης της.