ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ Α

Αγκάθι του Αγίου Ιωάννη. 
Το αγκάθι του Αγ. Ιωάννη είναι ένα πολυετές βότανο που βρίσκεται σε πολλά μέρη του κόσμου, μεταξύ των οποίων η Ανατολική Βόρεια Αμερική και οι ακτές του Ειρηνικού. Χρησιμοποιούμενα μέρη : παρασκευάσματα, εκχύλισμα βοτάνου. 

Δράση : Υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά στοιχεία υπέρ της χρήσης του κατά της κατάθλιψης (ήπιας έως μέτριας). Κατά της ανησυχίας, κατά της σοβαρής κατάθλιψης, κατά των διαταραχών μανίας-καταναγκασμού, κατά των συμπτωμάτων περιεμμηνόπαυσης, κατά των διαταραχών εποχιακής νοσηρότητας, Υπάρχουν ικανοποιητικά επιστημονικά στοιχεία κατά της χρήσης του για τη θεραπεία του HIV.
Δοσολογία : Τα παρασκευάσματα του βοτάνου συνήθως προτυποποιούνται ώστε να περιέχουν 0,3% υπερισίνη ή 2-5% υπερφορίνη. Τυπικές δόσεις είναι 0,17-2,7 mg υπερισίνης ή 900-1450 mg εκχυλίσματος του βοτάνου ανά ημέρα. Πιθανές παρενέργειες : στομαχική διαταραχή, δερματικές αντιδράσεις, κόπωση, καταστολή, ανησυχία, ζάλη, πονοκέφαλος, ξηροστομία, απώλεια βάρους. Υπάρχουν επιστημονικα στοιχεια υπέρ της χρήσης του.

Αγκινάρα.

Περιγραφή: Πολυετές λαχανικό σε σχήμα θάμνου, ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων (compositae). Καλλιεργείται σε μέρη προφυλαγμένα από το δυνατό ψύχος και χωρίς πολύ υγρασία, τα φύλλα της είναι μεγάλα με βαθιές σχισμές, πολλαπλασιάζεται με παραφυάδες κατά την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Η αγκινάρα είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, Β1, Β2, νιασίνη και C, ασβέστιο και φώσφορο. Εκτός από εξαιρετικό λαχανικό, αποτελεί επίσης και ένα πολύτιμο φάρμακο. Θεραπευτικές Ιδιότητες: Τα φύλλα της αγκινάρας είναι χολαγωγά, τονωτικά και διουρητικά, τα φύλλα της θεωρείται ότι έχουν ιδιότητες κατά της αρτηριοσκλήρωσης, της χοληστερίνης και της ανεπάρκειας συκωτιού, των ρευματισμών, της πέτρας των νεφρών, του ίκτερου, των διαλειπόντων πυρετών, του τερτατέου πυρετού, κατά της ιδρωπικίας, και είναι επίσης καρδιοτονωτική και καθαριστική του αίματος. Επίσης το μασάζ με νερό από ζεσταμένα φύλλα αγκινάρας βοηθά στην τόνωση των μαλλιών. Χρήση: Χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική αλλά μπορεί να καταναλωθεί και ως συστατικό σε χυμούς ή ροφήματα.

Άγρια γλυκοπατάτα.
Στην άγρια γλυκοπατάτα (Dioscorea villosa και άλλα είδη της οικογένειας Dioscorea) έχουν λαθεμένα αποδοθεί ορμονικές ιδιότητες παρόμοιες της δεϋδροεπιανδροστερόνης (DHEA). Η λαθεμένη αυτή πεποίθηση πρέπει να έχει βασιστεί στο ότι η άγρια γλυκοπατάτα έχει χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανική παρασκευή ορμονών. Χρησιμοποιούμενα μέρη : ρίζα, παρασκευάσματα. Δράση : Κατά της υψηλής χοληστερόλης, κατά των συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης. Δοσολογία : Δεν υπάρχουν προτυποποιημένα ή καλά μελετημένα δοσολογικά σχήματα, ενώ παραδοσικά έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορες δοσολογίες. Κάψουλες - 250 mg ως κάψουλες, μια έως τρεις φορές την ημέρα από το στόμα. Αποξηραμένη ρίζα - 2-4 g ή 1-2 κ.γ. σε δύο ή τρεις δόσεις από το στόμα, καθημερινά. Εκχυλίσμα. 450-900 mg εκχυλίσματος Dioscorea ανά ημέρα. Βάμμα - 2-4 ml βάμματος (1:1 σε 45% αλκοόλης) σε τρεις δόσεις από το στόμα Πιθανές παρενέργειες : δερματικό εξάνθημα, δύσπνοια, συσπάσεις μήτρας, χαμηλά επίπεδα σακχάρου, στομαχική διαταραχή. Δεν υπάρχουν ξεκαθαρα επιστημονικα στοιχεια για την χρήση της.

Αγριάδα

Περιγραφή : Είναι πολυετές αυτοφυές χόρτο, με πολύ μακριές περιπλεκόμμενες ρίζες. Τα φύλλα του είναι στενά, ταινιοειδή και γλαυκοπράσινα, το ύψος του κυμαίνεται από 10 έως 50 εκ. Υπάρχουν διάφορα είδη, ανάλογα με τις περιοχές-συναντάται ακόμα και σε περιοχές με υψόμετρο τα 2000μ. Θεραπευτικές Ιδιότητες. Είναι από τα πιο χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά και συμπεριλαμβάνεται σε πολλούς συνδυασμούς για τη θεραπεία του προστάτη. Φυσικό αντιβιοτικό και από τα πιο φημισμένα διουρητικά. Είναι μαλακτικό χωρίς παρενέργειες, καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες και μειώνει τη χοληστερίνη του αίματος. Βοηθά ενάντια στους κολικούς του συκωτιού, στις πέτρες στη χολή, στη χρυσή και την κυτταρίτιδα. Δρα ως αντισηπτικό και αντιφλεγμονώδες σε ουρικές λοιμώξεις, όπως κυστίτιδα, ουριθρίτιδα, προστατίτιδα(σε άριστο συνδυασμό με Αχιλλαία), στον ρευματισμό και τα αρθριτικά τις ασθένειες του δέρματος και την ηπατίτιδα. Είναι ωφέλιμο για νεφρόλιθους και ψαμμίαση (άμμο στα νεφρά). Χρήση : Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα φύλλα και κυρίως η ρίζα της. Παρασκευάζεται ως αφέψημα. (ρίχνουμε δύο κουταλιές του τσαγιού κομμένο ρίζωμα σε ένα φλιτζάνι νερό και το σιγοβράζουμε για 10 λεπτά).

Αγριμόνια

Περιγραφή: Η κοινή ονομασία του είναι ασπροζάκι ή φωνόχορτο. Έχει κίτρινα άνθη, τα φύλλα του είναι οδοντωτά και χνουδωτά. Η συγκομιδή του γίνεται τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο. Το συναντάμε σε μέρη που υπάρχει υγρασία. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Το φυτό είναι στυπτικό και επουλωτικό σε πληγές, πρηξίματα, μώλωπες και διαστρέμματα. Είναι φάρμακο κατά της χρόνιας φαρυγγίτιδας , κατά της διάρροιας (το τσάι του) και ακόμα κατά του διαβήτη. Τις σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού αναγνώριζαν και οι γιατροί της αρχαιότητας, οι οποίοι το χρησιμοποιούσαν εναντίον χρόνιων νοσημάτων του ήπατος, κατά του ίκτερου, της αιματουρίας και (σε γαργάρες) σε ερεθισμούς και εξελκώσεις του λαιμού. Με εξωτερικές πλύσεις βοηθάει στην επιπεφυκίτιδα και τη λευκόρροια. Ο Γάλλος Ρallas εξάλλου τη χρησιμοποιούσε με εμπιστοσύνη ως ανθελμινθικό στα κατοικίδια ζώα, ενώ ο Ηusard το συνιστούσε για τον καθαρισμό των ιχωρωδών και χοιραδικών ελκών και ο Ηοrtius ως σπουδαίο φάρμακο (το αφέψημα) κατά της υδρωπικίας. Ο Forestius έδινε το οινώδες (ή με ξίδι) αφέψημα του φυτού κατά των φλεγμονών των όρχεων, ενώ ο Fleticmann συνιστούσε γαργάρες με το αφέψημα του στους ρήτορες και στους τραγουδιστές, εναντίον της φλεγμονής του φάρυγγα και των φωνητικών οργάνων τους. Οι δικοί μας και οι ξένοι χωρικοί εξάλλου , το μεταχειρίζονται ακόμα σαν «βραστικό», αντί του τσαγιού, για το ωραίο άρωμα του (το τσάι των φύλλων του άλλωστε είναι πολύ καλό κατά της ημικρανίας και κατά της δυσπεψίας). Η αγριμόνια είναι επίσης αποτελεσματική κατά των κολικών, των εμετών και κατά του βήχα, ενώ το αφέψημα της είναι χρήσιμο στους ασθματικούς και κατά της νεφρίτιδας, του χρόνιου πνευμονικού κατάρρου, της καχεξίας, της αιματουρίας, των δερματικών παθήσεων, των βρογχικών παθήσεων και των ρευματισμών. Η αγριμόνια είναι ευεργετική στις παθήσεις του συκωτιού και της σπλήνας και στα έλκη του πεπτικού σωλήνα. Είναι ειδικό για τις φλεγμονές του λαιμού και του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας. Από την αρχαιότητα ακόμα το χρησιμοποιούσαν για την επούλωση πληγών. Θυμηθείτε το σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, σε προβλήματα του φάρυγγα, άφθες και μυκητιάσεις. Τα φύλλα του είναι εξαιρετικά για την αναιμία και χρησιμοποιούνται με επιτυχία στους ρευματισμούς, στο λουμπάγκο, στα πεπτικά προβλήματα, στην κίρρωση του ύπατος και στις παθήσεις της σπλήνας. Συνίσταται επίσης κατά των κολικών, των εμετών και κατά του βήχα. Χρήση : Το τσάι των φύλλων του είναι κατά της ημικρανίας, της δυσπεψίας και της διάρροιας. Σε περιπτώσεις με πρηξίματα, στραμπούληγμα ή μώλωπες, μπορεί να παρασκευασθεί μία πάστα με ξίδι, πίτουρα και φύλλα αγριμονίου. Επίσης  με αφέψημα του αγριμονίου προτείνονται οι  γαργάρες για τον καθαρισμό της φωνής.

Αγριοθυμάρι.
Χρησιμοποιούμενα Μέρη : Αποξηραμένο το ανθισμένο φυτό. Δράση : Κοκύτης, Βρογχίτιδα, Βήχα, Διάρροια. Δοσολογία : Σε μισό λίτρο νερό 1-2 κουταλιές της σούπας αποξηραμένο αγριοθυμάρι, το αφήνουμε για λίγες ώρες (δεν βράζουμε) και πίνουμε. - Πληγές – Με το ίδιο αφέψημα πλένουμε την προβληματική περιοχή.

Αγριοκάστανο.
Η αγριοκαστανιά (ή ιπποκαστανιά ή αίσκουλος) ενδημεί στην Ασία και τη Βόρεια Ελλάδα και παράγει καρπούς με ακανθώδες περικάρπιο με 1 έως 3 σπόρους εντός τους. Χρησιμοποιούμενα μέρη : εκχυλίσματα σπόρων. Δράση : -Υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά στοιχεία υπέρ της χρήσης του για την θεραπεία της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Δοσολογία : - 300 mg ξηρού εκχυλίσματος σπόρου αγριοκάστανου κάθε 12 ώρες έως 12 εβδομάδες, λήψη από το στόμα. Πιθανές παρενέργειες : Σοβαρή αλλεργική αντίδραση (αναφυλακτικό σοκ), παράλυση, κώμα, στομαχική διαταραχή, εμετός, διάρροια, σύγχυση, αδυναμία, κνησμός, ναυτία, ζάλη, χαμηλό σάκχαρο, αιμορραγία. Υπάρχουν επιστημονικα στοιχεια υπερ της χρήση του.

Αγριοκυπαρίσσι
Χρησιμοποιούμενα Μέρη : - Αποξηραμένοι οι καρποί, το ξυλώδες μέρος, οι βλαστοί με τα φύλλα. Δράση : - Μολύνσεις της ουροδόχου κύστης, Ανορεξία, Καθαρτικό, Διουρητικό – βάζουμε σε νερό τους καρπούς ή το ξυλώδες μέρος (δεν βράζουμε) αφήνουμε για λίγο και πίνουμε. Για την ίδια Δράση : μασάμε τους καρπούς (3-4 την ημέρα). - Πληγές που αργούν να επουλωθούν – με το ίδιο παρασκεύασμα που αναφέρετε παραπάνω, πλένουμε τις πληγές.

Αγριόσκορδο
Χρησιμοποιούμενα Μέρη : Φρέσκο ολόκληρο το φυτό. Δράση : Ανοιξιάτικες αδιαθεσίες (αλλεργίες), Αρτηριοσκλήρωση, Στομαχικές και εντερικές διαταραχές, Καθαρτικό – Το φτιάχνουμε σαλάτα, κατά προτίμηση χωρίς αλάτι. - Ακμή – Κομματιασμένα τα φρέσκα φύλλα εφαρμόζονται σε σπυριά και αποστήματα. ΠΡΟΣΟΧΗ! να μην αφήνετε πολύ ώρα διότι προκαλεί ερεθισμό! Το δέρμα ίσως να κοκκινίσει ελαφρά μετά την εφαρμογή για λίγο, δεν είναι κάτι ανησυχητικό. Ξεπλύνετε με νερό.

Αλθαία

Περιγραφή: Η αλθαία ( ή δενδρομολόχα ή νερομολόχα ) ανθίζει το καλοκαίρι για μεγάλη χρονική περίοδο, αντέχει στη ζέστη και στην ξηρασία και συναντάται παντού στην Ελλάδα. Έχει χνου­δωτό, όρθιο στέλεχος, στρογγυλά, οδοντωτά, γκριζοπράσινα φύλλα, κοκκινωπά ή λευκά λουλούδια. Θεραπευτικές Ιδιότητες: Είναι χρήσιμη σε οποιαδήποτε περίπτωση χρειάζεται μαλακτική επίδραση Η ρίζα χρησιμοποιείται κυρίως για πεπτικά προβλήματα και  συστήνεται ιδιαίτερα σε όλες τις φλεγμονές του πεπτικού σωλήνα , όπως φλεγμονές του στόματος, ουλίτιδα, γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος, εντερίτιδα και κολίτιδα καθώς επίσης καταπραΰνει τις στομαχικές διαταραχές, το βή­χα, τη βρογχίτιδα και το κρύωμα. Επίσης βοηθά σε δερματικές παθήσεις και διαταραχές, πόνους μυών και τενόντων. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται για τους πνεύμονες και το ουροποιητικό σύστημα. Για την ουρηθρίτιδα και την άμμο στο ουροποιητικό σύστημα τα φύλλα της Αλθαίας είναι πολύ καταπραϋντικά. Γενικά αυτό το φυτό είναι πολύ καταπραϋντικό για οποιονδήποτε ερεθισμό των βλεννογόνων μεμβρανών του σώματος. Στην αλθαία αποδίδονται και ανοσοποιητικές ιδιότητες, καθώς βοηθά τα λευκά αιμοσφαίρια να καταστρέ­φουν τα μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό. Χρήση : Λαμβάνεται τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Οι ρίζες της διαθέτουν μία κολλώδη ουσία, η οποία απορροφά το νερό, διογκώνεται και σχηματίζει μια προστατευτική ζελατίνη. Η ζελατίνη αυτή ανα­κουφίζει και προστατεύει από τα κοψίματα, τις εκδορές, τα εγκαύματα και τις πληγές, ενδείκνυται για τις κιρσώδεις φλέβες και τα εξωτερικά έλκη όπως αποστήματα και δοθιήνες. Οι πολτοποιημένες ρίζες του μπορούν να χρησιμοποιη­θούν εξωτερικά ως επουλωτικό και ξηραντικό κατάπλα­σμα το οποίο α­πλώνεται στην πάσχου­σα περιοχή ζεστό, συμ­βάλλοντας στη θεραπεία των φλεγμονών.

Αλογοουρά
Η αλογοουρά είναι απόγονος γιγάντιων φυτών που μοιάζουν με τη φτέρη και κάλυπταν τη γη 200 εκατομμύρια χρόνια πριν. Χρησιμοποιούμενα μέρη: το φυτό, παρασκευάσματα. Δράση : κατά της αυξημένης διούρησης, κατά της οστεοπόρωσης. Δοσολογία : Δεν υπάρχουν προτυποποιημένα ή καλά μελετημένα δοσολογικά σχήματα για την αλογοουρά, ενώ παραδοσιακά χρησιμοποιούνται διάφορες δόσεις...  -Δισκία - 300 mg δισκίων ή κάψουλας τρεις φορές την ημέρα αρχικώς έως 6 g ημερησίως από το στόμα. -Τσάι - 1,5 g αποξηραμένης αλογοουράς σε 1 φλ. ζεστό νερό, έως 6 φλ. τσαγιού την ημέρα, εάν αναγκαίο. -Βάμμα - παρασκεύασμα 1:1 σε 25% αλκοόλης, 1-4 ml τρεις φορές την ημέρα από το στόμα. Πιθανές παρενέργειες : -σύγχυση, δυσκολία στην ομιλία, διογκωμένα μάτια, προβλήματα μνήμης, εξάνθημα, ναυτία, αυξημένη διούρηση, στομαχική διαταραχή, μυϊκη αδυναμία, κρύα άκρα, απώλεια βάρους. Υπάρχουν επιστημονικα στοιχεία υπέρ της χρήσης της.

Αλόη-1

Περιγραφή: Αλόη η γνήσια (Aloe vera), ανήκει στην οικογένεια των λειριιδών (Liliaceae) και κατάγεται από την Αφρική. Καλλιεργείται  σε τροπικές πριοχές, επίσης και ως φυτό  εσωτερικών χώρων ή οε μεγάλες γλάστρες. Είναι ανθεκτικό φυτό,  που φτάνει τα  60 εκ.,  έχει  αγκαθωτά, γκριζοπράσινα και σαρκώδη φύλλα, άνθη κίτρινα ή πορτοκαλί. Ανθίζει από τον Μάιο μέχρι τον Ιούνιο. Η αλόη χρησιμοποιείται από παλιά ως λοσιόν για το δέρμα. Λέγεται ότι η Κλεοπάτρα όφειλε την εξαιρετική ομορφιά της προπάντων σε αυτό το φυτό. Χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού : Για την παραγωγή του ζελέ της  αλόης κόβονται τα φύλλα και χρησιμοποιείται το καθαρό ζελέ. Από το επίσης εξερχόμενο  πικρό, κίτρινο χυμό παράγεται το ξηρό εκχύλισμα της αλόης. Ιδιότητες : Η αλόη περιέχει ανθρακινόνη, ρητινώδεις ουσίες ταννίνες και Aloeresin B. Βοηθά στην επούλωση των πληγών, τονώνει την έκκριση χολής και δρα ως καθαρτικό. Εκτός αυτού τα συστατικά της χρησιμοποιούνται και ως λοσιόν για λεία και απαλή επιδερμίδα.
Θεραπευτικές Ιδιότητες: Η αλόη έχει ιδιότητες αρωματικές, τονωτικές, ορεκτικές και χωνευτικές σε μικρή δόση ενώ σε μεγαλύτερες δόσεις καθαρτικές και σε εξωτερική χρήση επουλωτικές. Η ρητίνη της αλόης από ορισμένες ποικιλίες είναι αρωματική και λαμβάνεται με κέντρισμα του φυτού. Είναι πικρή στη γεύση, τονωτική και καθαρτική. Η αλόη η γνήσια παράγει δύο φαρμακευτικά προϊόντα. Ο κίτρινος πικρός χυμός που βγαίνει όταν κόβουν τα φύλλα χρησιμοποιείται, αφού ξεραθεί, ως καθαρτικό. Ο λαός χρησιμοποιεί την αλόη για την περιποίηση εγκαυμάτων της επιδερμίδας από φωτιά ή ηλιοθεραπεία, καθώς και για τα εξανθήματα, τα τσιμπήματα από τις μέλισσες και από άλλα έντομα, τα κοψίματα και τα τσιμπήματα από τις μέδουσες της θάλασσας. Ταυτόχρονα έχει αντιμυκητική, αντιβιοτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Στις τροπικές χώρες το φυτό βρίσκεται σε κάθε σπίτι στο περβάζι του παραθύρου της κουζίνας, πρόχειρο για κάθε ανάγκη και γενικά αποκαλείται φυτό για καψίματα. Κόβουν ένα φύλλο ώριμο από το φυτό το ξεφλουδίζουν για να βγει η ζελατίνη και τη βάζουν πάνω στο κάψιμο. Το 1930 και 1940 οι Αμερικάνοι γιατροί ανακάλυψαν ότι η ζελατίνη της αλόης μπορούσε να θεραπεύσει τα καψίματα που προκαλούσαν οι ακτίνες Χ. Από τότε άρχισε και η μεγάλη ζήτηση του φυτού. Εκτός από τη φαρμακευτική σήμερα είναι εκτεταμένη και η χρήση της αλόης στη βιομηχανία καλλυντικών για τις τονωτικές και μαλακτικές ιδιότητες της στο δέρμα. Χρήση : Το καθαρό ζελέ που εκκρίνεται από ένα φύλλο χρησιμοποιείται κυρίως ως μέσο πρώτων βοηθειών σε περίπτωση εγκαύματος, γδαρσίματος, ζεματίσματος και εγκαύματος από τον ήλιο. Μάλιστα η ανακουφιστική δράση του ζελέ σε εγκαύματα έχει επιβεβαιωθεί από έρευνες.  Για την ανακούφιση από τους πόνους καθώς και για τη μείωση του κινδύνου μολύνσεως τρίβουμε προσεκτικά το ζελέ πάνω στην πάσχουσα περιοχή. Ο πικρός χυμός δρα ως ισχυρό καθαρτικό χάρη στην ανθρακινόνη. Στην βιομηχανία των προϊόντων αισθητικής χρησιμοποιείται το φυτό για σαμπουάν και κρέμες προσώπου και χεριών.

Αλόη-2

Περιγραφή: Η Αλόη Βέρα είναι χυμώδης, μοιάζει αρκετά με κάκτο, αλλά στην πραγματικότητα ανήκει στην οικογένεια των κρινοειδών και συγγενεύει με το κρεμμύδι, το σκόρδο και το σπαράγγι, αντέχει σε μεγάλες θερμοκρασίες και ξηρασία.  Παρόλο που υπάρχουν περισσότερα από 300 είδη Αλόης, μόνο 4-5 ποικιλίες, διαθέτουν θεραπευτικές ιδιότητες. Το ζελέ που βρίσκεται στο εσωτερικό του φύλλου της Αλόης περιέχει πάνω από 75 γνωστά συστατικά με βασικότερη τη λεκτίνη. Θεραπευτικές Ιδιότητες: Η αλόη χαρακτηρίζεται δικαίως ως το φυτό θαύμα καθώς οι θεραπευτικές της ιδιότητες είναι εξαιρετικά πολλές. Βοηθά στην αποφυγή αλλά και την επούλωση τραυματισμών του επιθηλίου (κυτταρικός ιστός) του εντέρου, δρα ως αντισηπτικό σε τραυματισμούς του δέρματος και δερματικές παθήσεις, μυκητιάσεις, εγκαύματα. Η αλόη βέρα βοηθάει επίσης σε παθήσεις του πεπτικού συστήματος, όπως το έλκος του στομάχου, η δυσπεψία, η δυσκοιλιότητα και η ελκώδης κολίτιδα, δυναμώνει το ήπαρ, αναζωογονεί  το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ πρόσφατες μελέτες μιλούν και για την ικανότητα αντιμετώπισης μορφών καρκίνου, διαβήτη και ηπατίτιδας. Ακόμη χρησιμοποιείται και σε κάποιες στοματικές θεραπείες, όπως τα στοματικά έλκη, οι φουσκάλες και η γαγγραινώδης στοματίτιδα. Είναι επίσης χολαγωγό, καθαρκτικό και χρησιμοποιείται και για την ανακούφιση του πόνου. Φημίζεται για την ενυδατική, αντιγηραντική, αντηλιακή και αντικυτταριδική δράση της. Χρήση: Ο χυμός της, αραιωμένος σε νερό ή γάλα, δημιουργεί ένα τονωτικό και δυναμωτικό ποτό, ενώ μπορεί ακόμα να συνδυαστεί και με άλλα συστατικά, για φυσικές κρέμες και λοσιόν που χρησιμοποιούνται τοπικά, θρέφουν το δέρμα και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητά του.

Αμάραντος
Χρησιμοποιούμενα Μέρη : - Τα φρέσκα φύλλα. Δράση : - Κατάπλασμα σε πληγές – Κοπανισμένα τα φρέσκα φύλλα εφαρμόζονται σε πληγές για να ενισχύσουν την θεραπεία τους.

Αμύγδαλο Γλυκό
Η αμυγδαλιά ενδημεί στη Δυτική Ασία και τη Βόρεια Αφρική, αλλά καλλιεργείται στις περισσότερες εύκρατες περιοχές. Χρησιμοποιούμενα μέρη : Καρποί. Δράση : -Κατά της υψηλής χοληστερόλης! -υπάρχουν ικανοποιητικά επιστημονικά στοιχεία κατά της χρήσης του βοτάνου για τη θεραπεία από δερματικές αντιδράσεις λόγω ακτινοθεραπείας (τοπικά). Δοσολογία : Δεν υπάρχουν προτυποποιημένα ή καλά μελετημένα δοσολογικά σχήματα για το γλυκό αμύγδαλο, ενώ παραδοσιακά έχουν δοκιμασθεί διάφορες δόσεις. Ενήλικες - 84-100 g καθημερινά, από το στόμα. Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να υποστηρίξουν κάποια σύσταση, αλλά με βάση τις διατροφικές πληροφορίες το γλυκό αμύγδαλο θεωρείται υγιεινή επιλογή. Πιθανές παρενέργειες : -σοβαρή αλλεργική αντίδραση (status asthmaticus), λιπώδης εμβολή, αγγειοοίδημα, οίδημα στον λάρυγγα, χαμηλό σάκχαρο, αλωπεκία (απώλεια μαλλιών), αύξηση βάρους Σημείωση : Το γλυκό αμύγδαλο είναι διαφορετικό από το πικρό. Το πικραμύγδαλο μπορεί να είναι τοξικό για τον άνθρωπο. Υπάρχουν επιστημονικα στοιχεια υπέρ της χρήσης του.

Άρκτιο

Περιγραφή: Κατά την λαϊκή παράδοση, τα φρέσκα φύλλα της και ειδικά η ρίζα της , χρησιμοποιούταν τοπικά, για την θεραπεία των σπυριών, της νινίδας, την τριχόπτωση, το έκζεμα, τα έλκη και για τα τσιμπήματα των εντόμων. Κάποτε χρησίμευε για τον καθαρισμό του οργανισμού και είναι γνωστή για τους σπόρους της με τα άγκιστρα που κολλάνε στα ρούχα. Πολλοί ερευνητές διαπίστωσαν την παρουσία ενός αντιβιοτικού που βρίσκεται κυρίως στα φύλλα και στις φρέσκιες ρίζες, με δράση όμοια προς εκείνη της πενικιλίνης. Κυριότερο συστατικό της είναι η ινσουλίνη. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Είναι ήπιο καθαρτικό, έχει δράση υπογλυκαιμική, διουρητική, αντιβιοτική, καταπραϋντική. Η διέγερση των πεπτικών υγρών που προκαλεί βοηθά στην έκκριση της χολής. Συνίσταται για πολυάριθμες μορφές δερματίτιδας, δερματοπάθειες πυώδεις, δρα κατά της ακμής, εκζεμάτων, πιτυρίδας, εξανθημάτων όπως ιλαρά και ερυθρά, αποστημάτων αλλά και κατά των δηλητηριάσεων. Βοηθά στην επούλωση πληγών, σε αρθριτικούς πόνους, σε στομαχικά προβλήματα, στην υπόταση, σε περιπτώσεις με πέτρα στα νεφρά ή τη χολή, μειώνει το ουρικό οξύ, θεραπεύει την ψαμμίαση και την ποδάγρα και χορηγείται σε περιπτώσεις υπεργλυκαιμίας αλλά και διαβήτη. Επίσης ενδείκνυται για την αποτοξίνωση του οργανισμού καθαρίζοντας την λέμφο. Χρήση: Πίνεται κυρίως ως αφέψημα.

Αρπαγόφυτο

Περιγραφή : Το αρπαγόφυτο (Harpagophytum procumbens) έρχεται από τη Λατινική Αμερική, ονομάζεται αλλιώς και ξύλινη αράχνη ή Νύχι του διαβόλου και χρησιμοποιείται από παλιά για την αντιμετώπιση ρευματικών πόνων. Είναι ένα έρπον ποώδες πολυετές φυτό με μια ανθεκτική κεντρική ρίζα που περιλαμβάνει μία ομάδα από δευτερεύοντες κονδύλους που κρέμονται από αυτήν, έχει αγκαθωτούς καρπούς και το χρώμα των ανθών του ποικίλλει. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Είναι κατάλληλο ενάντια σε  πόνους ρευματισμών, αρθριτικών και αρθρίτιδας, ουρικής αρθρίτιδας. Γενικότερα θεωρείται ισχυρό αναλγητικό, καταπραϋντικό, αντισπασμωδικό  αλλά και αντιφλεγμονώδες. Συνίσταται επίσης για πόνους στην πλάτη λόγω σπονδύλωσης, αλλά και γενικότερα μυοσκελετικούς πόνους, προβλήματα χολικών αλάτων, ανεβασμένο ζάχαρο, διαταραχές ήπατος, νεφρών και χοληδόχου κύστης. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Χρήση: Χρησιμοποιείται ως αφέψημα. Οι αποξηραμένοι κόνδυλοι του φυτού χρησιμοποιούνται για να μετριάσουν τον πόνο και τον πυρετό αλλά και να διεγείρουν την χώνεψη.

Αρτεμισία-1 (ή λεβιθόχορτο).

Βοτανικό όνομα : Αψίνθιο το κοινό, αρτεμισία η κοινή (Artemisia vulgaris) ανήκει στην οικογένεια των σύνθετων (asteraceae). Κατάγεται από την Ευρώπη, Ασία και βόρεια Αμερική. Ευδοκιμεί στις άκρες των δρόμων και σε χερσότοπους. Επίσης το συναντάμε ως καλλιεργούμενο είδος. Το  ύψος του φτάνει μέχρι 1,50 μ., έχει σκουροπράσινα πτερωτά φύλλα, κόκκινα ή κίτρινα ανθάκια σε βότρεις. Ανθίζει από τον Ιούλιο έως και το Σεπτέμβριο. Το λεβιθόχορτο χρησιμοποιούνταν από τα αρχαία χρόνια ως θεραπευτικό φυτό και κατείχε μόνιμη θέση στη μοναστηριακή ιατρική, όπου το συνιστούσαν για προβλήματα πέψης. Λέγεται ότι οι ρωμαίοι στρατιώτες κάλυπταν τα σανδάλια τους με λεβιθόχορτο για να διατηρήσουν υγιείς τις πατούσες τους. Από το λεβιθόχορτο χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα νεαρά βλαστάρια που μπορούν να συλλέγονται μέχρι την άνθιση. Οι βότρεις κόβονται στο τέλος του καλοκαιριού, λίγο πριν ανθίσουν, και αποξηραίνονται. Ιδιότητες: Το λεβιθόχορτο έχει αρωματική και πικρή γεύση, η οποία οφείλεται π.χ. στις πικρές ουσίες και το αιθέριο έλαιο που περιέχει. Έχει ιδιότητες ορεκτικές, χωνευτικές και καταπραϋντικές. Χρήση: Το λεβιθόχορτο περιγράφεται παραδοσιακά ως δυναμωτικό για το στομάχι και το έντερο, το οποίο διεγείρει την παραγωγή των πεπτικών υγρών και προάγει τη χώνεψη. Ακόμα και για την ευκοιλιότητα, την ανορεξία και τη δυσάρεστη αναπνοή συνιστάται το λεβιθόχορτο στη λαϊκή θεραπευτική. Χρησιμοποιείται επιπλέον ως μέσο που προάγει την αιμάτωση και ως εμμηναγωγό και καταπραϋντικό. Μπορείτε να πίνετε κάθε μέρα μέχρι 3 φλιτζάνια τσάι. Το λεβιθόχορτο έχει ηπιότερη δράση από άλλα συγγενικά φυτά, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μακρό χρονικό διάστημα ως διεγερτικό της όρεξης ή για την ενίσχυση της λειτουργίας της χώνεψης.

Αρτεμισία-2

Περιγραφή: Η Αψιθιά ή Αμπιστιά ανήκει στην οικογένεια των Compositae (Σύνθετα). Πολυετές σπάνιο, φρυγανώδες αυτοφυές σε άγονους και βραχώδεις τόπους φυτό, φτάνει μέχρι το 1μ. ύψος, με γκριζοπράσινους μίσχους και φύλλα, που καλύπτονται από αργυρόχρωμο χνούδι, και κίτρινα μικρά άνθη. Στη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιούνται τα φύλλα, οι ανθισμένες κορυφές και οι ρίζες. Είναι πικρό, συναντάται σε περιοχές της Μεσογείου και σε όλα τα εύκρατα μέρη ανά τον κόσμο και υπάρχουν περίπου 300 είδη Αψιθιάς. Φημίζεται για την πλούσια περιεκτικότητά της σε αιθέρια έλαια. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Θεωρείται αγχολυτικό, τονωτικό, αντιπυρετικό, αντισηπτικό, εμμηναγωγό, αντιφλεγμονώδες, παυσίπονο. Συνίσταται ως τονωτικό κατά της δυσπεψίας(σαν ήπιο καθαρτικό), της γαστραλγίας, της γαστρίτιδας, της μερικής ανεπάρκειας του ήπατος. Βοηθά σε γυναικολογικά προβλήματα, μητρορραγίες και λευκόρροια. Είναι καλό αντιπυρετικό και αποχρεμπτικό σε περιπτώσεις κρυολογημάτων, δύσπνοιας, φλεγμονών των άνω αναπνευστικών οδών και στο βήχα. Χρησιμοποιείται επίσης, σαν χολαγωγό, στην χρυσή και στις δηλητηριάσεις, για την αποβολή των πετρών από το ουρικό σύστημα, ενάντια στα οιδήματα αλλά και κατά του διαβήτη και συμβάλλει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων). Χρήση: Χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο ως αφέψημα ή έγχυμα. Για να παρασκευάσουμε την Αψιθιά ως έγχυμα ρίχνουμε σε 1-2 κουταλάκια του γλυκού ξηρό βότανο ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνουμε 1-15 λεπτά. Σε περιπτώσεις επιληψίας και σπασμών χρησιμοποιείται σκόνη από τις θρυμματισμένες ρίζες της Αψιθιάς, από 1- 3 κουταλάκια του καφέ την ημέρα, μόνη της ή με λίγη ζάχαρη. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παίρνεται σε μικρές δόσεις και για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Η διάρκεια της θεραπείας με Αψιθιά δεν πρέπει

να υπερβαίνει τις 2 βδομάδες.

Αρχαγγελική

Περιγραφή:  Η άγρια αρχαγγελική φυτρώνει πλάι σε ρυάκια, ενώ την ήμερη μπορούμε να την έχουμε ακόμα και στο μπαλκόνι μας σε μεγάλες γλάστρες. Κάθε ίνα της αρχαγγελικής χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς, από τη ρίζα μέχρι τα φύλλα και τους σπόρους της όταν είναι ώριμοι, αλλά και τα λουλούδια της όταν είναι ανθισμένα. Θεραπευτικές Ιδιότητες: Η αρχαγγελική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τονωτικό σε περιπτώσεις κόπωσης, αναιμίας , ατονίας αλλά και σε μελαγχολία. Θεωρείται επίσης σπασμολυτική και χρήσιμη σε περιπτώσεις τυμπανισμού στομάχου και εντέρου αλλά και κατά της ημικρανίας. Επίσης ενδείκνυται σε περιπτώσεις επώδυνης ή με ανωμαλίες έμμηνης ρύσης . Έχει αποχρεμπτικές ιδιότητες, γι’ αυτό χρησιμοποιείται σε βρογχίτιδες, πλευρίτιδες και κρυολογήματα. Τέλος θεωρείται καταπραϋντική σε περιπτώσεις γαστρικής οξύτητας, κολίτιδας και άσθματος αλλά και καρδιοτονωτική. Είναι διουρητική  και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ρευματισμούς, αρθριτικά, θλάσεις μυών. Χρήση: Χρησιμοποιείται κυρίως ως αφέψημα αλλά και ως επίθεμα. Επίσης για πρόσθετη χαλάρωση προτείνεται η προσθήκη των μίσχων ή της ρίζας της στο μπάνιο ή στο ποδόλουτρο. Ωστόσο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να χρησιμοποιείται ή λαμβάνεται σε μικρές δόσεις.

Αστράγγαλους

Περιγραφή: Ο Αστράγγαλος είναι απο τα σπουδαιότερα φυτά στην παραδοσιακή ιατρική της Άπω Ανατολής, χρησιμοποιούμενος σαν τονωτικό και ενισχυτικό της υγείας απέναντι στις ασθένειες. Σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα στην Κίνα, άλλα και με συνεχώς αυξανόμενους ρυθμούς στις δυτικές χώρες. Ιδιότητες : Ενίσχυση του ανοσοποιήτικού συστήματος και ανθεκτικότητα απέναντι στις ασθένειες και λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του κοινού κρυολογήματος. Περιφερειακές αγγειακές παθήσεις, υπέρταση και ισχαιμία. Βελτιώνει την λειτουργία των επινεφριδίων και της πέψης.Αυξάνει τον μεταβολισμό και προμηθεύει ενέργεια καταπολεμώντας την κούραση. Χρησιμοποιούμενο μέρος του φυτού : Η ρίζα. Χρήση: Ενα κουταλάκι του γλυκού σε 1 1/2 ποτήρι νερό. Βρασμός: 5-6 λεπτά. Μπορούμε να πιούμε μέχρι 2 ποτήρια την ημέρα.

Αχιλλαία

Περιγραφή : Η Αχιλλαία ή χιλιόφυλλο ανήκει στην οικογένεια των σύνθετων (Asteraceae) και κατάγεται από την Ευρώπη. Είναι αυτοφυές, αρωματικό φυτό με γκριζοπράσινα φύλλα, το χρώμα των ανθών του ποικίλει από λευκό έως ροζ, ανθίζει καλοκαιρινούς μήνες και το ύψος της φτάνει τα έως και 60 εκ. Χρήσιμα μέρη είναι κυρίως τα άνθη και τα φρέσκα βλαστάρια και η γεύση του πικρίζει. Θεραπευτικές Ιδιότητες : Η Αχιλλέα είναι ένα από τα καλύτερα εφιδρωτικά και αντιπυρετικά βότανα κατάλληλο για εμπύρετες ιώσεις, κρυολογήματα. Έχει τονωτικές, ηρεμιστικές ,αντισπασμωδικές αλλά και αντιφλεγμονώδες, απολυμαντικές ιδιότητες.  Βοηθά στην μείωση της υψηλής πίεσης και των θρόμβων τονώνοντας τα αιμοφόρα αγγεία, σε προβλήματα στην πέψη, σε ενοχλήσεις  και έλκη του στομάχου, του εντέρου, της  χολής ή σε περιπτώσεις ανορεξίας. Συνιστάται επίσης, για την θεραπεία της αμηνόρροιας και άλλων ενοχλήσεων του γυναικείου υπογαστρίου, εσωτερικής αιμορραγίας των αιμορροΐδων,  αποστημάτων, ως αντισηπτικό του ουροποιητικού ενδείκνυται για λοιμώξεις όπως η κυστίτιδα. Χρήση: Χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως. Ένα ζεστό αφέψημα προξενεί θεραπευτικό ιδρώτα που δροσίζει τον πυρετό και απομακρύνει τις τοξίνες. Χρησιμοποιείται φρέσκια ως κατάπλασμα για την επούλωση των πληγών. Λουτρά με χιλιόφυλλο συνιστώνται κυρίως σε περίπτωση αρθρίτιδας, ρευματικών, αιμορροΐδων και ως συμπληρωματικά της θεραπείας με τσάι σε περίπτωση ενοχλήσεων κατά την εμμηνόρροια. Τα φρέσκα ψιλοκομμένα βλαστάρια του χιλιόφυλλου είναι επίσης γευστικά σε σαλάτες.

Πηγές : phyto.gr, votana.eu, vita.gr, sensities.com