Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗΣ

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗΣ

Αν κάνει κάποιος σήμερα εξετάσεις και δεί ότι έχει υψηλή χοληστερίνη και θελήσει να επισκευθεί γιατρό θα του πεί ότι είναι ανησυχιτικό σημάδι και ανάλογα με την ηλικία του και τα επίπεδα της χοληστερόλης του ή θα του συστήσει κάποιο διαιτολόγιο με χαμηλά λιπαρά και ελάχιστη διατροφική χοληστερίνη ή αν είναι ο γιατρός ψυχρός επαγγελματίας δέν θα περιμένει να διορθωθεί το πρόβλημα με την αλλαγή διαιτολογίου και θα του δώσει απευθείας στατίνες. Το διαιτολόγιο που θα σας δώσει ο γιατρός για την μείωση της χοληστερίνης αποκλείει κυρίως τα ολόπαχα ζωικά τρόφιμα που περιέχουν διαιτητική χοληστερίνη που θεωρεί ότι μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα.

Δυστυχώς αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη γιατί η διατροφική χοληστερίνη έχει μικρό αντίκτυπο στην ποσότητα της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο αίμα σας· συγκεκριμένα πάνω από το 80% της ημερήσιας παραγωγής χοληστερόλης προέρχεται από το ίδιο το συκώτι και κάτω απο 20% απο την διατροφική χοληστερόλη.

Ο οργανισμός σας έχει ανάγκη περίπου από 1000mg χοληστερίνης την ημέρα για να λειτουργεί σωστά. Ακόμα και αν ο άνθρωπος δε φάει καθόλου ζωικά τρόφιμα που περιέχουν χοληστερίνη, το συκώτι του θα παράξει αυτή την ποσότητα χοληστερίνης από μόνο του. Είναι σχεδόν αδύνατο να πάρετε όλη την ποσότητα της χοληστερίνης μέσω της τροφής αφού θεωρητικά θα απαιτούνταν πάνω από 8 κρόκοι αυγών για να πάρετε αυτά τα 1000mg.

Κανείς δε θα σας πεί ότι οι πολλοί και υψηλού γλυκαιμικού δείκτη υδατάνθράκες (άμυλα και σάκχαρα) προκαλούν απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα και συνεπώς αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης, που θα ενεργοποιήσει το ένζυμο HMG CoA reductase που ελέγχει την σύνθεση της χοληστερίνης στο συκώτι. Και φυσικά δεν θα σας πουν ότι αυτό το ένζυμο είναι υπό τον ορμονικό έλεγχο γλυκαγόνης και ινσουλίνης. Συγκεκριμένα η ινσουλίνη ενεργοποιεί το ένζυμο HMG CoA reductase προκαλλωντας το συκώτι να παράγει περισσότερη χοληστερίνη και η γλυκαγόνη εμποδίζει το ένζυμο αυτό, οπότε το συκώτι φτιάχνει λιγότερη χοληστερίνη.

Όταν τρώμε κάποια λίπη ή έλαια είτε ζωικά είτε φυτικά είναι αυτά αποτελούνται από τριγλυκερίδια κορεσμένα & ακόρεστα τα οποία με το ένζυμο που υπάρχει στο σώμα μας, τη λιπάση διασπώνται σε λιπαρά οξέα. Τα λιπαρά που τρώμε (μονοακόρεστα, πολυακόρεστα και κορεσμένα) απορροφούνται από το λεπτό έντερο και το περίσευμα αυτών ο οργανισμός το αποθηκεύει ξανά υπό τη μορφή τριγλυκεριδίων. Τα τριγλυκερίδια και η χοληστερίνη, αφού απορροφηθούν, πρέπει να μεταφερθουν με τις λιποπρωτεϊνες· ειδικές πρωτεΐνες οι οποίες κάνουν αυτή τη δουλειά. Υπάρχουν οι εξής λιποπρωτεΐνες:

=>CHYLOMICRONS οι οποίες θα μεταφέρουν τα λιπίδια της τροφής μας (κυρίως τριγλυκερίδια αλλά και χοληστερόλη) στο συκώτι (κυρίως) αλλά και  στο λιπώδη, σκελετικό και μυικό ιστό και στην καρδιά (λιγότερο).

=>VLDL μεταφέρει κυρίως τριγλυκερίδια και λιγότερη χοληστερίνη από το συκώτι προς το λιπώδη, μυικό και σκελετικό ιστό (συμπεριλαμβανομένης και της καρδιάς). Υποτίθεται ότι είναι πιο επικίνδυνη από την "κακή" LDL επειδή κουβαλάει πιο πολλά τριγλυκερίδια που πολλοί τα θεωρούν χειρότερα από την χοληστερίνη. Μπορεί να μετατραπεί σε IDL ή LDL αν "χαθούν" τριγλυκερίδια στο δρόμο.

=>IDL ομοίως με την VLDL, απλά μεταφέρει λιγότερα τριγλυκερίδια και πιο πολύ χοληστερίνη. Επίσης τα μεταφέρει από το συκώτι προς τον λιπώδη, μυικό, και σκελετικό ιστό (συμπεριλαμβανομένης και της καρδιάς).

=>LDL μεταφέρει ακόμα λιγότερα τριγλυκερίδια και ακόμα περισσότερη χοληστερόλη από την IDL. Είναι η γνωστή σε όλους "κακή" χοληστερίνη που πρέπει να μειωθεί πάση θυσία για να αποφευχθούν οι καρδιοπάθειες, μεταφέρει τα λιπίδιά της από το συκώτι προς το λιπώδη, μυικό, σκελετικό ιστό (συμπεριλαμβανομένης και της καρδιάς).

=>HDL Είναι η γνωστή σε όλους μας "καλή" χοληστερίνη (αν και σίγουρα είναι λιγότερο γνωστή από την "κακιά"). Αυτές οι πρωτεΐνες μεταφέρουν την περίσσεια χοληστερίνης που βρίσκεται στους ιστούς όπως και στα αγγεία και παντού πίσω προς το συκώτι! Για αυτό το λόγο τη θεωρούν καλή.

Οι κύριες λειτουργίες της χοληστερίνης.

=> Η χοληστερίνη είναι το κατασκευαστικό υλικό κάθε στεροειδούς ορμόνης όπως η κορτιζόλη, η αδρεναλίνη, η DHEA, η τεστοστερόνη, τα οιστρογόνα και άλλες πολλές οι οποίες ελέγχουν χιλιάδες σωματικές λειτουργίες.

=> Η χοληστερίνη χρησιμοποιείται από το σώμα μας, για να παράγει βιταμίνη D, που είναι ζωτική για τα οστά και το νευρικό σύστημα, τη σωστή ανάπτυξη, τον μεταβολισμό των μετάλλων, τον μυϊκό τόνο, την παραγωγή ινσουλίνης, την αναπαραγωγή και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

=> Η χοληστερίνη δρα ως αντιοξειδωτικό προστατεύοντάς μας από τη βλάβη των ελευθέρων ριζών, που οδηγεί σε καρδιοπάθεια και καρκίνο.

=> Η χοληστερίνη χρησιμοποιείται από το σώμα μας, για να επισκευάσει τα κύτταρα, που έχουν υποστεί βλάβη· το οποίο σημαίνει, ότι τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερίνης είναι ευεργετικά.

=> Η χοληστερίνη βοηθάει το συκώτι να παράγει τα χολικά οξέα τα οποία είναι απαραίτητα για την πέψη των λιπών και απαλλάσσουν το σώμα από απόβλητα.

=> Η χοληστερίνη συνδέει τα μόρια λιπιδίων, τα οποία σταθεροποιούν τις κυτταρικές μεμβράνες, και είναι ένας δομικός λίθος για όλους τους ιστούς τού σώματος.

=> Η χοληστερίνη είναι ένα απαραίτητο μέρος τού ελύτρου μυελίνης. Το έλυτρο μυελίνης εξασφαλίζει, ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί σωστά. Χωρίς το έλυτρο μυελίνης αδυνατούμε να συγκεντρωθούμε και μπορούμε να χάσουμε τη μνήμη μας.

=> Η χοληστερίνη έχει ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι άνδρες με υψηλή χοληστερίνη έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα από τους άνδρες με χαμηλή χοληστερίνη, επίσης έχουν περισσότερα λεμφοκύτταρα, ολικά Τ-κύτταρα, βοηθητικά Τ-κύτταρα και CD8+ κύτταρα. Επιπλέον, πολλές ποικιλίες βακτηρίων, που μας κάνουν να αρρωσταίνουμε, σχεδόν εντελώς απενεργοποιούνται από την LDL χοληστερίνη.

=> Η χοληστερίνη χρησιμοποιείται για τη σωστή λειτουργία των υποδοχέων σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Επειδή η σεροτονίνη είναι το φυσικό συστατικό με το οποίο αισθανόμαστε καλά, δεν είναι έκπληξη, ότι χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης έχουν συνδεθεί με επιθετική και βίαιη συμπεριφορά, κατάθλιψη και τάση για αυτοκτονία.

=> Η χοληστερίνη υπάρχει πλούσια στο μητρικό γάλα. Τα βρέφη και τα παιδιά χρειάζονται τροφές πλούσιες σε χοληστερίνη κατά τη διάρκεια των χρόνων της ανάπτυξης, για να εξασφαλίσουν σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.

=> Η διατροφική χοληστερίνη παίζει έναν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας του εντερικού τοιχώματος. Αυτή είναι η αιτία, που οι χαμηλές σε χοληστερίνη δίαιτες μπορούν να οδηγήσουν σε σύνδρομο διαπερατότητας του εντέρου και σε άλλες εντερικές παθήσεις.

Η πλειοψηφία των ιατρών έχοντας σαν δεδομένο ότι υψηλή χοληστερίνη = υψηλός κίνδυνος καρδιοπαθειών, χορηγούν τα γνωστά φάρμακα τις στατίνες για να μειώσουν την χοληστερόλη και να προστατεύσουν τους ασθενείς από τις καρδιοπάθειες. Οι στατίνες εμποδίζουν το συκώτι να παράγει χοληστερίνη οπότε έτσι μειώνεται και η συγκέντρωσή της στο αίμα. Τα φάρμακα αυτά όμως χτυπούν το σύμπτωμα του προβλήματος και όχι την αιτία, με αποτέλεσμα αργότερα ο ασθενής να μην αποφεύγει την καρδιοπάθεια είτε έχει χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης είτε όχι.

Τα αίτια μπορεί να είναι οξειδωμένη LDL, μικρά μόρια LDL, υψηλό σάκχαρο, υψηλή ομοκυστεΐνη, αυξημένη CRP (φλεγμονή), αυξημένο ινωδογόνο και αυξημένη Lp (a) (λιποπρωτεΐνη α), που αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα καρδιοπάθειας.

Είναι πολύ σημαντικό να κοιτάξετε τα μόρια της LDL γιατί όσο πιο μικρά μόρια έχετε, τόσο ευκολότερα προσκολώνται στα αρτηριακά τοιχώματα. Αντίθετα αν έχετε μεγάλα μόρια LDL, τότε αυτά είναι αβλαβή. Δηλαδή δεν παίζει ρόλο πόσο χοληστερίνη έχετε. Μπορεί να έχετε 350 και να είναι ακίνδυνη, αλλά μπορεί να έχετε 200 και να είναι επικίνδυνη, επειδή είτε είναι οξειδωμένη είτε τα μόρια της LDL είναι μικρά. Και τα μόρια της LDL τα αυξάνουν τα κορεσμένα λίπη και τα μικραίνει μια υψηλή σε υδατάνθρακες δίαιτα. Επομένως, η συνιστώμενη με χαμηλά λιπαρά και υψηλή σε υδατάνθρακες δήθεν καρδιοπροστατευτική δίαιτα είναι για να σας στείλει στον Άδη μια ώρα γρηγορότερα.

Μερικά παράδοξα σχετικά με τη χοληστερίνη που έχουν πολύ ενδιαφέρον :

Το γαλλικό παράδοξο. Οι Γάλλοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών σαν λαός όπως και οι Αμερικάνοι και οι Έλληνες. Όμως οι Γάλλοι δε παθαίνουν καρδιοπάθειες όπως οι Έλληνες και οι Αμερικάνοι. Αυτό έχει αποδοθεί στο ότι οι Γάλλοι καταναλώνουν με τα γεύματά τους κόκκινο κρασί και τρώνε φρέσκα μαγειρεμένα λαχανικά και σκόρδο.

Η περίπτωση των Εσκιμώων. Οι Εσκιμώοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες χοληστερίνης κι όμως, δεν παθαίνουν καρδιοπάθεια. Για αυτούς έχει δοθεί η εξήγηση, ότι καταναλώνουν πολλά ψάρια που περιέχουν Ωμέγα 3 λιπαρά τα οποία είναι ευεργετικά για την καρδιά τον εγκέφαλο και τις αρτηρίες.

Η περίπτωση των Μασάι. Οι μασάι είναι λεπτοί άνθρωποι, που έχουν επιβιώσει ως βοσκοί για χιλιάδες χρόνια. Η διατροφή τους είναι ακραία. Πιστεύουν ότι, τα λαχανικά και οι φυτικές ίνες είναι φαγητά για αγελάδες. Καταναλώνουν μόνο γάλα, κρέας και αίμα. Η πρόσληψή τους σε χοληστερίνη και κορεσμένα λιπαρά είναι πάρα πολύ υψηλή, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους που προσθέτουν 1 με 2 κιλά κρέατος στην καθημερινή τους δίαιτα γάλακτος (πίνουν 1/2 γαλόνι γάλα ημερησίως). Στις γιορτές τους 2 με 4,5 κιλά κρέατος ανά άτομο είναι συνηθισμένες ποσότητες. Αν η ιδέα συσχέτισης τής καρδιοπάθειας με τη διατροφή ήταν σωστή, η καρδιοπάθεια θα ήταν επιδημία στην Κένυα. Αντιθέτως λοιπόν οι Μασάι δέν πεθαίνουν από καρδιοπάθεια, η χοληστερίνη τους δεν είναι υψηλή, είναι πολύ χαμηλή και μάλιστα από τις χαμηλότερες, που έχουν μετρηθεί στον κόσμο, περίπου 50% χαμηλότερη από τη χοληστερίνη των περισσότερων αμερικανών.

Η περίπτωση των Ινδών. Στήν Κένυα μένουν πολλοί ινδοί μετανάστες. Αν και όλοι έρχονται από την Ινδία, οι δίαιτές τους δεν είναι όμοιες. Οι μη μουσουλμάνοι ινδοί από το Gujarat ζουν με μια γαλακτοχορτοφαγική δίαιτα, ενώ οι μουσουλμάνοι ινδοί από το Punjab τρώνε αυγά και κρέας, πίνουν δυο φορές την ποσότητα γάλακτος από τους συμπατριώτες τους από το Gujarat και ποτέ δεν χρησιμοποιούν φυτικό λάδι. Παρ’ όλα αυτά το επίπεδο θνησιμότητας από καρδιοπάθεια είναι ίσο στους δύο πληθυσμούς. Αυτό αποτελεί άλλη μια απόδειξη, ότι η κατανάλωση ζωικού λίπους δεν σχετίζεται με την καρδιοπάθεια.

Ο dr. S. L. Malhotra μελέτησε στη Bombay την καρδιοπάθεια μεταξύ περισσότερων από ένα εκατομμύριο ανδρών υπαλλήλων στους ινδικούς σιδηρόδρομους. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πέντε χρόνων κατέγραψε 679 θανάτους από καρδιοπάθεια. Παρατήρησε, ότι το υψηλότερο ποσοστό καρδιοπάθειας, 135 ανά 100.000 υπαλλήλους, συνέβη στη Madras στη νότια Ινδία. Το χαμηλότερο ποσοστό, 20 ανά 100.000 υπαλλήλους, συνέβη στο Punjab στη βόρεια Ινδία. Έτσι, οι θάνατοι από καρδιοπάθεια ήταν περίπου επτά φορές πιο συχνοί στη Madras και αυτοί που πέθαναν ήταν κατά μέσο όρο 12 χρόνια νεότεροι από αυτούς στο Punjab. Αλλά στο Punjab, οι άνθρωποι τρώνε δέκα με είκοσι φορές περισσότερο λίπος και καπνίζουν οκτώ φορές περισσότερα τσιγάρα. Και ενώ το μικρό ποσοστό λίπους, που οι άνθρωποι στη Madras έτρωγαν ήταν κυρίως φυτικής προέλευσης, το λίπος που κατανάλωναν στο Punjab ήταν κυρίως ζωικής προέλευσης. Και αυτή λοιπόν η περίπτωση τής Ινδίας ανατρέπει την υπόθεση λιπιδίων και απενεχοποιεί το ζωικό λίπος.

Διαδικτιακές πηγές :

https://sites.google.com/a/drfilimon.gr/dr-filimon/

http://cholesteroltruth.blogspot.gr/

http://yourdailynutritionist.blogspot.gr/